Praktycznie jest to skrót wszystkiego co znalazłam w sieci n.t. leczniczego żywienia w RZS. Nietrudno zauważyć, że pokrywa się to doskonale z informacjami z innych źródeł.
(J.
Kjeldsen-Kragh,
Rheumatoid arthritis treated with vegetarian diets,
American Journal of Clinical Nutrition, Vol. 70, No. 3, 594S-600S,
September 1999
oraz
H. Luetzner, H. Million „Rheuma und Gicht - Selbstbehandlung durch
Ernährung”, Urban & Fischer, 2001)
DIETA W RZS – wegańska bezglutenowa
-
bogatosurówkowa
(większość pokarmów nieobrabiana termicznie)
-
bez białka
zwierzęcego i tłuszczów zwierzęcych
(czyli także ryb, nabiału - również jako składnika. np. masło w
ciastkach, mleko w proszku w czekoladzie)
-
bezglutenowa
(bez 4 zbóż, dozwolone: proso, ryż, kukurydza, gryka)
-
bez cukru
(także znajdującego się w potrawach, dozwolony miód) i bez
soli
-
beztłuszczowa lub
niskotłuszczowa (w
zakresie tłuszczów roślinnych, zwłaszcza odstawić tłuszcze
roślinne utwardzone - margaryny, masła roślinne, także w składzie
potraw np. herbatników, keksów). Dozwolony tłuszcz – olej
lniany.
-
eliminacja
nadwrażliwości (bez
pomidorów, ogórków, cytrusów,
ostrych przypraw, środków konserwujących).
Może
istnieć nadwrażliwość na np. orzechy, paprykę, seler, cebulowe,
drożdże, lub środki ochrony roślin, nawozy sztuczne. Z warzyw
korzeniowych najmniej alergizują ziemniaki, marchew, buraki, rzepa.
Z owoców = gruszki, brzoskwinie, banany, melony, suszone owoce. Z
ziaren oleistych: len, słonecznik, sezam, dynia.
-
bez używek (kawa,
herbata, alkoholowe)
TYPY
NADWRAŻLIWOŚCI
-
natychmiastowy zaraz po zjedzeniu lub po kilku godzinach do 1-2 dni
-
opóźniony (trudno wtedy uchwycić związek z nawrotem choroby),
OBJAWY
NADWRAŻLIWOŚCI
Świąd,
pokrzywka, wyprysk - najwcześniej na brzegach powiek, potem
zwłaszcza w dołach łokciowych i podkolanowych, bóle stawów,
wzdęcia, cuchnące wiatry, niekiedy kolka żółciowa, skłonność
do spastycznych zaparć lub biegunka, niewielkie nudności, migrena,
kołatania serca, drżenie rąk, męczliwość, niepokój, nastrój
depresyjny, niespokojny sen z marzeniami sennymi, następnego dnia
trudności z myśleniem i koncentracją.
Im
więcej objawów, tym większe prawdopodobieństwo alergii
pokarmowej.
Pierwsza
wskazówka takiej etiologii - ustępowanie objawów w poście
całkowitym połączonym z dokładnym opróżnieniem jelita. Dowodem
jest nawrót objawów po ekspozycji na pokarm.
LECZENIE
ŻYWIENIEM
1.
Rozpocząć od postu (wg
Fahrnera - dłuższego, 4-6 tygodni), potem dieta surówkowa przez
kilka tygodni. Surówki, soki zjadać natychmiast po przygotowaniu.
(Wg
Fahrnera: Najsilniejsze działanie ma post zerokaloryczny, jednak
trzeba uwzględniać zaburzenia mikrokrążenia i pogorszenie
witalności. W przypadku osób szczupłych - należy to uzupełniać
białkiem w postaci maślanki, np. u dorosłych 2 x 1/8 l = łącznie
10 g białka dziennie do maks. 2 x 1/4 l. W porównaniu do
uzupełniania węglowodanami w postaci soków owocowych i
warzywnych
ma to mieć zaletę oszczędzania rezerw białkowych i jednocześnie
niehamowania lipolizy.).
2.
Ścisła dieta wegańska bezglutenowa jak wyżej przez 3,5 miesiąca.
3.
Można zacząć wprowadzać mleko i inny nabiał oraz potrawy
zawierające gluten, jednak tylko jeden rodzaj jednocześnie.
Wyłączyć z diety, jeśli stale powodują zaostrzenie objawów.
SYTUACJE
SZCZEGÓLNE
W
stanach ostrych, w gorączce
- 2-3 dniowy post. Po pierwszym pojawieniu się apetytu dieta - jak w
realimentacji po poście (w kolejnych dniach 600, 800, 1200, 1600
kcal) - ze stopniowym włączaniem coraz bardziej kalorycznych
pokarmów.
Po
"grzechach dietetycznych"
(święta, imprezy) - dni rozładowujące, np. surówkowy,
ryżowy,owocowy, sokowy, mleczny, ziemniaczany, kapuściany (kapusta
kwaszona). Przy współistniejącej nadwadze, nadciśnieniu,
niewydolności serca - 1-2 dni rozładowujące w tygodniu.
U
starszych osób z brakami w uzębieniu
- świeżo wyciśnięte soki i kiełki, surówki przetarte lub drobno
pokrajane.
U
osób z zapaleniem jelita grubego
- surówki drobno przetarte dodawać do ciepłych zup (nie
przegotowywać) w ilościach wzrastających.
U
osób nieprzyzwyczajonych do surówek
zaczynać od małych ilości, potem sałata liściasta, po 1-2
tygodniach surówki korzeniowe, w końcu surówki z ziela, przed
jedzeniem.
Wyniszczeni
pacjenci nowotworowi
- soki warzywne, jeszcze lepiej kwaskowe przeciery z jarzyn, np.
buraków czerwonych, jako aperitif przed jedzeniem. Pić małymi
łykami.
Przy
zaparciach - lewatywy
plus przeciery z jarzyn, 3 x łyżka stołowa siemienia lnianego,
dużo pić.
Przy
wrażliwym żołądku
wejście w dietę surówkową rozpocząć od soków. Mało solić,
dobrze przyprawiać ziołami.
Objawy
uboczne przy przestawianiu dietetycznym
Wzdęcia
(zwłaszcza jak surówki niedokładnie pożute), uczucie pełności w
żołądku, zaparcia, biegunki (takie objawy trwają ok. 3 tygodnie).
PRAKTYCZNE
WSKAZÓWKI
- W alergiach po poście można próbować włączać potrawy uprzednio nietolerowane - w małych ilościach i nie codziennie.
- W surówkach mieszać części nadziemne i podziemne roślin.
- Żuć dokładnie, nie w pośpiechu i łapczywie, przerwy między posiłkami 5 godz., nie podjadać pomiędzy, pić można. Nie rozpraszać się telewizją, gazetą, rozmowami itp. Hamuje to wydzielanie soków trawiennych. Tak samo lęk, zdenerwowanie, złość, zimne stopy.
- Na posiłki surówkowe potrzeba ok. dwa razy więcej czasu.
- Nie najadać się rano, gdy nie ma głodu, ani późno wieczorem. Dany pokarm może być różnie tolerowany o różnych porach dnia.
- Alkohol, nikotyna - zabronione, kawa i herbata - w małych ilościach.
- Uwaga: Kawa prawdziwa i zbożowa zawierają gluten.
- Dużo pić (herbaty ziołowe: dzika róża, prawoślaz, rumianek, owocowe, koper włoski, lipa), woda, woda mineralna.
- Zalecana mieszanka ze świeżych ziół z ogrodu: melisa, mięta, szałwia, tymianek, pokrzywa, liść brzozy.
Ambulatoryjne
możliwości diagnostyczne
Dieta
rotacyjna wg Randolpha. Opiera się na odkryciu, że właśnie
produkty żywnościowe spożywane codziennie mogą doprowadzić do
zamaskowanej alergii i dlatego bywają nierozpoznawane jako alergeny.
Zasady:
-
Jeść możliwie najprostsze potrawy i w sposób urozmaicony. Przez
dłuższy czas unikać mieszania pokarmów.
-
Jeść możliwie produkty z upraw biologicznych (bez chemii).
-
Nie więcej niż 3 posiłki dziennie (przerwy między posiłkami!)
-
Sporządzić jadłospis "rotacyjny". Każdy środek
spożywczy, który może być podejrzany, zjadać tylko co cztery
dni. Dotyczy to wszystkich potraw z niego sporządzanych. Np.
pszenica: wtedy odstawić też chleb, bułki, makaron, sosy i
wszelkie pieczywo.
W
ten sposób pacjent wnet sam wykryje, co mu szkodzi. Z powodu
czterodniowych przerw organizm będzie reagował wystarczająco
wyraźnie.
POZA
TYM:
-
sanacja ognisk
zapalnych (zęby
itd.)
-
ruch
(nie w fazach ostrych), ćwiczenia rozciągające
-
ciepło
(kąpiele, kompresy)
-
masaże
(strefy zapalne ostrożnie, od obwodu)
- lewatywy - podczas rzutów reumatycznych, w gorączce - dwa razy dziennie
Lewatywy
o temperaturze ciała mają działanie przeciwbólowe i
przeciwgorączkowe.
- dużo pić pobudzenie wydalania przez nerki
- dużo pić pobudzenie wydalania przez nerki
DNI
ROZŁADOWUJĄCE:
1.
Dzień ryżowy
Rano:
1 jabłko lub 1 grejpfrut, na południe i wieczór zagotować 100
g ryżu, najlepiej niełuskanego, w 200 g wody bez tłuszczu.
Południe:
Połowa ryżu z 2 duszonymi pomidorami, przyprawić ziołami,
Wieczór:
Druga połowa ryżu jako sałatka ryżowo-owocowa lub z musem
jabłkowym (bez cukru)
2.
Dzień owocowy
1,5
kg rozmaitych owoców rozdzielonych na 3 posiłki. Dobrze żuć!
3.
Dzień surówkowy
Rano:
Owoce, sałatka owocowa lub mała porcja muesli wg Birchera.
Południe:
Talerz surówek (i jeden kartofel w mundurku): sałata liściasta,
tarte warzywa korzeniowe,
kapusta kwaszona - z olejem, cytryną i przyprawami, bez majonezu.
kapusta kwaszona - z olejem, cytryną i przyprawami, bez majonezu.
Wieczór:
Mały talerz surówek z kilkoma orzechami i rodzynkami. Dobrze
pożuć!
4.
Dzień sokowy
1
litr soku owocowego lub warzywnego zmieszać z pół litra wody lub
wody mineralnej, rozdzielić na 5
posiłków.
posiłków.
5.
Dzień kartoflany
Rano:
1 owoc lub mała porcja muesli wg Birchera
Południe:
300 g kartofli w mundurkach, przyprawionych kminkiem i majerankiem,
bez soli, z dwoma
pomidorami, ogórkiem lub sałatą liściastą. Ewentualnie 50 g Huettenkaese (biały ser podpuszczkowy, w
Polsce sprzedawany z dodatkiem słodkiej śmietany jako „cottage cheese”)
pomidorami, ogórkiem lub sałatą liściastą. Ewentualnie 50 g Huettenkaese (biały ser podpuszczkowy, w
Polsce sprzedawany z dodatkiem słodkiej śmietany jako „cottage cheese”)
Wieczór:
300 g kartofli pieczonych (bez tłuszczu) z dwoma surowymi
pomidorami, pokrajanymi z cebulą.
Ewentualnie 50 g chudego twarogu.
Ewentualnie 50 g chudego twarogu.
6.
Dzień kapuściany
1
kg kapusty kwaszonej bez soli (sklepy ze zdrową żywnością)
podzielone na 3
porcje,
przyprawione niewielką ilością oleju i cebulą lub jagodami
jałowca.
Napoje
na wszystkie dni rozładowujące: herbatki ziołowe, kawa zbożowa,
woda
mineralna.
UWAGA: Wspominaną tu maślankę
lepiej zastąpić mleczkiem sojowym, twaróg - tofu.
Suplementy:
kwasy tłuszczowe omega-3 (olej lniany, oleje rybie), wit. D (tran),
wapń (mleczko z ziaren sezamu lub in.).
Warto wiedzieć, że będąc na diecie bezmięsnej nasz organizm pozbawiony jest źródła karnozyny - to ważna substancja, która dobroczynnie działa w różnych obszarach naszego zdrowia. Jeżeli nie jemy mięsa, to powinniśmy uzupełnić niedobory karnozyny w naszym organizmie. Podam kilka przykładów, dla kogo karnozyna jest tak istotna. Osoby aktywne fizycznie - karnozyna bowiem ma pozytywny wpływ na wydolność organizmu, a także pracę i regenerację mięśni. Ponadto karnozyna wspomaga gojenie problematycznych ran (także takich, które są spowodowane odleżynami). Co ciekawe, karnozyna unieczynnia wolne rodniki, dlatego jest tak polecana osobom, które cierpią na cukrzycę typu 2 albo miażdżycę tętnic... Myślę, że to bardzo cenne informacje. Polecam i pozdrawiam.
OdpowiedzUsuńBardzo fajnie napisane. Pozdrawiam serdecznie !
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawie napisane. Super wpis. Pozdrawiam serdecznie.
OdpowiedzUsuń