środa, 19 lutego 2014

DIETA W RZS – wegańska, bezglutenowa,bez cukru, niskotłuszczowa

Taki tekst znalazłam w sieci : skrót artykułów z amerykańskiej i niemieckiej prasy specjalistycznej.
Praktycznie jest to skrót wszystkiego co znalazłam w sieci n.t. leczniczego żywienia w RZS. Nietrudno zauważyć, że pokrywa się to doskonale z informacjami z innych źródeł.


(J. Kjeldsen-Kragh, Rheumatoid arthritis treated with vegetarian diets, American Journal of Clinical Nutrition, Vol. 70, No. 3, 594S-600S, September 1999
oraz H. Luetzner, H. Million „Rheuma und Gicht - Selbstbehandlung durch Ernährung”, Urban & Fischer, 2001)
                                         DIETA W RZS – wegańska bezglutenowa

- bogatosurówkowa (większość pokarmów nieobrabiana termicznie)
- bez białka zwierzęcego i tłuszczów zwierzęcych (czyli także ryb, nabiału - również jako składnika. np. masło w ciastkach, mleko w proszku w czekoladzie)
- bezglutenowa (bez 4 zbóż, dozwolone: proso, ryż, kukurydza, gryka)
- bez cukru (także znajdującego się w potrawach, dozwolony miód) i bez soli
- beztłuszczowa lub niskotłuszczowa (w zakresie tłuszczów roślinnych, zwłaszcza odstawić tłuszcze roślinne utwardzone - margaryny, masła roślinne, także w składzie potraw np. herbatników, keksów). Dozwolony tłuszcz – olej lniany.
- eliminacja nadwrażliwości (bez pomidorów, ogórków, cytrusów, ostrych przypraw, środków konserwujących).
Może istnieć nadwrażliwość na np. orzechy, paprykę, seler, cebulowe, drożdże, lub środki ochrony roślin, nawozy sztuczne. Z warzyw korzeniowych najmniej alergizują ziemniaki, marchew, buraki, rzepa. Z owoców = gruszki, brzoskwinie, banany, melony, suszone owoce. Z ziaren oleistych: len, słonecznik, sezam, dynia.
- bez używek (kawa, herbata, alkoholowe)

TYPY NADWRAŻLIWOŚCI
- natychmiastowy zaraz po zjedzeniu lub po kilku godzinach do 1-2 dni
- opóźniony (trudno wtedy uchwycić związek z nawrotem choroby),
OBJAWY NADWRAŻLIWOŚCI
Świąd, pokrzywka, wyprysk - najwcześniej na brzegach powiek, potem zwłaszcza w dołach łokciowych i podkolanowych, bóle stawów, wzdęcia, cuchnące wiatry, niekiedy kolka żółciowa, skłonność do spastycznych zaparć lub biegunka, niewielkie nudności, migrena, kołatania serca, drżenie rąk, męczliwość, niepokój, nastrój depresyjny, niespokojny sen z marzeniami sennymi, następnego dnia trudności z myśleniem i koncentracją.
Im więcej objawów, tym większe prawdopodobieństwo alergii pokarmowej.

Pierwsza wskazówka takiej etiologii - ustępowanie objawów w poście całkowitym połączonym z dokładnym opróżnieniem jelita. Dowodem jest nawrót objawów po ekspozycji na pokarm.

LECZENIE ŻYWIENIEM
1. Rozpocząć od postu (wg Fahrnera - dłuższego, 4-6 tygodni), potem dieta surówkowa przez kilka tygodni. Surówki, soki zjadać natychmiast po przygotowaniu.
(Wg Fahrnera: Najsilniejsze działanie ma post zerokaloryczny, jednak trzeba uwzględniać zaburzenia mikrokrążenia i pogorszenie witalności. W przypadku osób szczupłych - należy to uzupełniać białkiem w postaci maślanki, np. u dorosłych 2 x 1/8 l = łącznie 10 g białka dziennie do maks. 2 x 1/4 l. W porównaniu do uzupełniania węglowodanami w postaci soków owocowych i
warzywnych ma to mieć zaletę oszczędzania rezerw białkowych i jednocześnie niehamowania lipolizy.).
2. Ścisła dieta wegańska bezglutenowa jak wyżej przez 3,5 miesiąca.
3. Można zacząć wprowadzać mleko i inny nabiał oraz potrawy zawierające gluten, jednak tylko jeden rodzaj jednocześnie. Wyłączyć z diety, jeśli stale powodują zaostrzenie objawów.

SYTUACJE SZCZEGÓLNE
W stanach ostrych, w gorączce - 2-3 dniowy post. Po pierwszym pojawieniu się apetytu dieta - jak w realimentacji po poście (w kolejnych dniach 600, 800, 1200, 1600 kcal) - ze stopniowym włączaniem coraz bardziej kalorycznych pokarmów.
Po "grzechach dietetycznych" (święta, imprezy) - dni rozładowujące, np. surówkowy, ryżowy,owocowy, sokowy, mleczny, ziemniaczany, kapuściany (kapusta kwaszona). Przy współistniejącej nadwadze, nadciśnieniu, niewydolności serca - 1-2 dni rozładowujące w tygodniu.
U starszych osób z brakami w uzębieniu - świeżo wyciśnięte soki i kiełki, surówki przetarte lub drobno pokrajane.
U osób z zapaleniem jelita grubego - surówki drobno przetarte dodawać do ciepłych zup (nie przegotowywać) w ilościach wzrastających.
U osób nieprzyzwyczajonych do surówek zaczynać od małych ilości, potem sałata liściasta, po 1-2 tygodniach surówki korzeniowe, w końcu surówki z ziela, przed jedzeniem.
Wyniszczeni pacjenci nowotworowi - soki warzywne, jeszcze lepiej kwaskowe przeciery z jarzyn, np. buraków czerwonych, jako aperitif przed jedzeniem. Pić małymi łykami.
Przy zaparciach - lewatywy plus przeciery z jarzyn, 3 x łyżka stołowa siemienia lnianego, dużo pić.
Przy wrażliwym żołądku wejście w dietę surówkową rozpocząć od soków. Mało solić, dobrze przyprawiać ziołami.

Objawy uboczne przy przestawianiu dietetycznym
Wzdęcia (zwłaszcza jak surówki niedokładnie pożute), uczucie pełności w żołądku, zaparcia, biegunki (takie objawy trwają ok. 3 tygodnie).

PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI

  • W alergiach po poście można próbować włączać potrawy uprzednio nietolerowane - w małych ilościach i nie codziennie.
  • W surówkach mieszać części nadziemne i podziemne roślin.
  • Żuć dokładnie, nie w pośpiechu i łapczywie, przerwy między posiłkami 5 godz., nie podjadać pomiędzy, pić można. Nie rozpraszać się telewizją, gazetą, rozmowami itp. Hamuje to wydzielanie soków trawiennych. Tak samo lęk, zdenerwowanie, złość, zimne stopy.
  • Na posiłki surówkowe potrzeba ok. dwa razy więcej czasu.
  • Nie najadać się rano, gdy nie ma głodu, ani późno wieczorem. Dany pokarm może być różnie tolerowany o różnych porach dnia.
  • Alkohol, nikotyna - zabronione, kawa i herbata - w małych ilościach.
  • Uwaga: Kawa prawdziwa i zbożowa zawierają gluten.
  • Dużo pić (herbaty ziołowe: dzika róża, prawoślaz, rumianek, owocowe, koper włoski, lipa), woda, woda mineralna.
  • Zalecana mieszanka ze świeżych ziół z ogrodu: melisa, mięta, szałwia, tymianek, pokrzywa, liść brzozy.

Ambulatoryjne możliwości diagnostyczne
Dieta rotacyjna wg Randolpha. Opiera się na odkryciu, że właśnie produkty żywnościowe spożywane codziennie mogą doprowadzić do zamaskowanej alergii i dlatego bywają nierozpoznawane jako alergeny. Zasady:
- Jeść możliwie najprostsze potrawy i w sposób urozmaicony. Przez dłuższy czas unikać mieszania pokarmów.
- Jeść możliwie produkty z upraw biologicznych (bez chemii).
- Nie więcej niż 3 posiłki dziennie (przerwy między posiłkami!)
- Sporządzić jadłospis "rotacyjny". Każdy środek spożywczy, który może być podejrzany, zjadać tylko co cztery dni. Dotyczy to wszystkich potraw z niego sporządzanych. Np. pszenica: wtedy odstawić też chleb, bułki, makaron, sosy i wszelkie pieczywo.
W ten sposób pacjent wnet sam wykryje, co mu szkodzi. Z powodu czterodniowych przerw organizm będzie reagował wystarczająco wyraźnie.

POZA TYM:
- sanacja ognisk zapalnych (zęby itd.)
- ruch (nie w fazach ostrych), ćwiczenia rozciągające
- ciepło (kąpiele, kompresy)
- masaże (strefy zapalne ostrożnie, od obwodu)
lewatywy - podczas rzutów reumatycznych, w gorączce - dwa razy dziennie 
  Lewatywy o temperaturze ciała mają działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe.
dużo pić pobudzenie wydalania przez nerki

DNI ROZŁADOWUJĄCE:
1. Dzień ryżowy
    Rano: 1 jabłko lub 1 grejpfrut, na południe i wieczór zagotować 100 g ryżu, najlepiej niełuskanego, w 200     g wody bez tłuszczu.
    Południe: Połowa ryżu z 2 duszonymi pomidorami, przyprawić ziołami,
   Wieczór: Druga połowa ryżu jako sałatka ryżowo-owocowa lub z musem jabłkowym (bez cukru)
2. Dzień owocowy
    1,5 kg rozmaitych owoców rozdzielonych na 3 posiłki. Dobrze żuć!
3. Dzień surówkowy
    Rano: Owoce, sałatka owocowa lub mała porcja muesli wg Birchera.
    Południe: Talerz surówek (i jeden kartofel w mundurku): sałata liściasta, tarte warzywa korzeniowe,
    kapusta kwaszona - z olejem, cytryną i przyprawami, bez majonezu.
   Wieczór: Mały talerz surówek z kilkoma orzechami i rodzynkami. Dobrze pożuć!
4. Dzień sokowy
   1 litr soku owocowego lub warzywnego zmieszać z pół litra wody lub wody mineralnej, rozdzielić na 5
    posiłków.
5. Dzień kartoflany
    Rano: 1 owoc lub mała porcja muesli wg Birchera
    Południe: 300 g kartofli w mundurkach, przyprawionych kminkiem i majerankiem, bez soli, z dwoma
    pomidorami, ogórkiem lub sałatą liściastą. Ewentualnie 50 g Huettenkaese (biały ser podpuszczkowy, w
    Polsce sprzedawany z dodatkiem słodkiej śmietany jako „cottage cheese”)
   Wieczór: 300 g kartofli pieczonych (bez tłuszczu) z dwoma surowymi pomidorami, pokrajanymi z cebulą.
   Ewentualnie 50 g chudego twarogu.
6. Dzień kapuściany
   1 kg kapusty kwaszonej bez soli (sklepy ze zdrową żywnością) podzielone na 3
   porcje, przyprawione niewielką ilością oleju i cebulą lub jagodami jałowca.
   Napoje na wszystkie dni rozładowujące: herbatki ziołowe, kawa zbożowa, woda
   mineralna.

UWAGA: Wspominaną tu maślankę lepiej zastąpić mleczkiem sojowym, twaróg - tofu.
Suplementy: kwasy tłuszczowe omega-3 (olej lniany, oleje rybie), wit. D (tran), wapń (mleczko z ziaren sezamu lub in.).



3 komentarze:

  1. Warto wiedzieć, że będąc na diecie bezmięsnej nasz organizm pozbawiony jest źródła karnozyny - to ważna substancja, która dobroczynnie działa w różnych obszarach naszego zdrowia. Jeżeli nie jemy mięsa, to powinniśmy uzupełnić niedobory karnozyny w naszym organizmie. Podam kilka przykładów, dla kogo karnozyna jest tak istotna. Osoby aktywne fizycznie - karnozyna bowiem ma pozytywny wpływ na wydolność organizmu, a także pracę i regenerację mięśni. Ponadto karnozyna wspomaga gojenie problematycznych ran (także takich, które są spowodowane odleżynami). Co ciekawe, karnozyna unieczynnia wolne rodniki, dlatego jest tak polecana osobom, które cierpią na cukrzycę typu 2 albo miażdżycę tętnic... Myślę, że to bardzo cenne informacje. Polecam i pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  2. Bardzo fajnie napisane. Pozdrawiam serdecznie !

    OdpowiedzUsuń
  3. Bardzo ciekawie napisane. Super wpis. Pozdrawiam serdecznie.

    OdpowiedzUsuń